Wat te regelen tijdens een zwangerschap

Als een medewerkster u meldt dat zij zwanger is, dan moet u als werkgever aanvullende maatregelen treffen. Risico’s op het werk kunnen immers de zwangerschap en het ongeboren kind schaden.Ook de belastbaarheid van de aanstaande moeder verandert. Zwangere vrouwen zijn bijvoorbeeld vatbaarder voor infecties.

Ga na of uw werkneemster in het werk te maken heeft met:

Lichamelijk zwaar werk
Gevaarlijke stoffen
Infectierisico’s
Werkstress
Ploegendienst en nachtarbeid
Extreme kou of hitte
Lawaai
Trillingen
Ioniserende straling
Niet-ioniserende straling
Werken onder overdruk
Ongevalstrauma’s (door ongevallen en agressie en geweld) met risico’s voor de zwangerschap of het ongeboren kind.

Maatregelen

Binnen 2 weken informeert u uw medewerkster over de risico’s in haar werk die van invloed kunnen zijn op de zwangerschap, het ongeboren kind en haar eigen gezondheid. Bespreek ook de maatregelen die nodig zijn om de risico’s te voorkomen of te beperken. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die vroeg in de zwangerschap al voorlichting hebben gehad over werken en zwangerschap, in het algemeen minder verzuimen. De aanvullende maatregelen neemt u volgens het RAAK-principe.

Het RAAK-principe

R: Risico’s wegnemen binnen de eigen functie en de eigen werkplek. Uw werkneemster kan haar eigen werk blijven doen.

A: Aanpassing van het werk en/of aanpassing van de werken rusttijden. Uw werkneemster kan haar normale werk niet doen als er geen aanpassingen worden gedaan.

A: Ander werk. Aanpassing van het bestaande werk is niet voldoende. Uw werkneemster gaat een andere functie vervullen.

K: Keerpunt in de benadering, vrijstellen van het verrichten van werk. U kunt het werk niet aanpassen en er is geen alternatieve functie beschikbaar.

Extra rechten

Zwangere vrouwen hebben recht op extra pauzes tot maximaal een achtste van de werkdag. Bij een 8-urige werkdag is dat dus 1 uur extra (onbetaalde) pauze. Ook hebben ze recht op regelmatige werktijden. Zwangere vrouwen hoeven niet over te werken en geen nachtdiensten te draaien. Dit recht geldt tot 6 maanden na de bevalling. Vrouwen die wel willen overwerken, mogen niet meer dan 10 uur per dienst draaien. Zij mogen gemiddeld niet meer dan 50 uur per week werken.

Zwangere vrouwen mogen onder werktijd een bezoek brengen aan de dokter, verloskundige of gynaecoloog. Deze uren worden door de werkgever uitbetaald.

In de laatste 3 maanden van de zwangerschap mogen vrouwen op het werk maximaal 1 keer per uur bukken, hurken, knielen of staand voetpedalen bedienen. Zij mogen niet meer dan 10 kilo in 1 handeling tillen. Vanaf week 20 is dat maximaal 5 kilo, niet meer dan 10 keer per dag. Vanaf week 30 mag uw zwangere medewerkster nog maar 5 keer per dag 5 kilo per keer tillen. Tijdens de zwangerschap en tot 6 maanden na de bevalling moet fysieke belasting zoveel mogelijk worden beperkt. Na de bevalling wordt de belasting weer langzaam opgebouwd.

Collega’s

Als werkgever informeert u de directe collega’s over de zwangerschap. U bespreekt de risico’s van het werk en legt uit wat dat mogelijk voor hen betekent. Aanvullende maatregelen, zoals aanpassing van de werk- en rusttijden, kunnen immers ertoe leiden dat de werkzaamheden of werktijden van andere werknemers veranderen. Met deze informatie kweekt u begrip voor de aanvullende maatregelen. Ook zullen de andere werknemers meer geneigd zijn uw zwangere werkneemster te steunen tijdens haar zwangerschap.

Aanvullende tip

U kunt een Ziektewetuitkering aanvragen bij het UWV als uw werkneemster haar werk moet aanpassen vanwege haar zwangerschap of bevalling of als ze ziek is door haar zwangerschap of bevalling. Ze krijgt deze vanaf de eerste dag dat ze haar werk moet aanpassen of haar eerste ziektedag. De uitkering loopt door tot zij weer beter is of totdat haar zwangerschapsverlof en -uitkering begint.

Zwangerschapsverlof en uitkering

Een werknemer die zwanger is heeft rond haar bevalling recht op zwangerschapsverlof en een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van het UWV. Dit is geregeld in de Wet arbeid en zorg (WAZO). Meer informatie hierover vindt u op de website van het UWV.