Krappe arbeidsmarkt en verzuim: hoe houd je je team inzetbaar?

De arbeidsmarkt is nog steeds krap. Er zijn bijna net zoveel vacatures als mensen die werk zoeken. Daardoor is elke open plek direct merkbaar in je organisatie. Het werk moet immers doorgaan. Het risico is duidelijk: met minder mensen komt er meer druk op de mensen die er wél zijn.

Vaak zie je dezelfde kettingreactie:

1. Te weinig mensen: vacatures blijven lang open. Teams draaien met een kleinere bezetting.
2. Meer werkdruk: het werk moet af. Medewerkers nemen extra taken over, maken meer uren en hebben minder tijd om bij te komen.
3. Minder energie, meer fouten: bij fysiek werk en ploegendiensten zie je dit snel terug: vermoeidheid, concentratieverlies en irritatie.
4. Meer verzuim: door die druk melden mensen zich vaker ziek. Soms kort, soms langer.

Juist als je weinig mensen hebt, is het extra belangrijk om je huidige team gezond en inzetbaar te houden. Preventie is dan geen luxe, maar noodzaak.

Wat kun je nú doen?
Hieronder vind je drie praktische maatregelen die goed passen bij organisaties met piekdrukte, fysieke belasting en/of roosters.

1. Slim roosteren (en echte rust plannen)
Kijk kritisch naar je planning:

• Wissel zware en lichtere taken af;
• Voorkom dat steeds dezelfde mensen overwerken;
• Bouw rond drukke weken wat ademruimte in.

Alleen al betere pauzes of een net iets andere taakverdeling kan vermoeidheid en fouten verminderen.

2. Medewerkers breder inzetbaar maken
In krapte is je organisatie kwetsbaar: als één collega uitvalt, loopt de planning vast. Dat kun je beperken door mensen meer taken te laten leren:

• Laat medewerkers één of twee extra werkzaamheden oefenen;
• Zorg voor duidelijke, simpele werkinstructies;
• Laat collega’s regelmatig meelopen of korte trainingen volgen tijdens het werk.

Zo kun je uitval makkelijker opvangen en blijft de werkdruk eerlijk verdeeld.

3. Werken met buddy’s
Een buddy-systeem is vooral handig bij nieuwe collega’s of wisselende teams:

• Een vaste buddy voor vragen en korte check-ins;
• Samen starten bij lastige of nieuwe werkzaamheden;
• Elkaar signaleren bij vermoeidheid of stress (“gaat het nog?”).

Dit zorgt voor sneller inwerken, minder fouten en meer steun op de werkvloer. En dat helpt verzuim voorkomen.

Rekenvoorbeeld: wat kost 1% extra verzuim?
Verzuim kost meer dan alleen loon doorbetalen. Je krijgt ook kosten voor vervanging, vertraging en extra begeleiding. Een simpel voorbeeld met ronde bedragen:

• Bedrijf met 50 medewerkers
• Gemiddelde totale loonkosten (incl. werkgeverslasten): € 50.000 per jaar
• Totale loonsom: 50 × €50.000 = € 2.500.000

1% extra verzuim kost grofweg 1% van je loonsom. Dat is: 1% × €2.500.000 = €25.000 per jaar. En vaak ligt het bedrag in de praktijk hoger, omdat je te maken krijgt met inhuur, productieverlies of extra druk op collega’s die daarna óók kunnen uitvallen.

Houd je team sterk
Krapte vraagt om slimme oplossingen, maar vooral om goed zorgen voor de mensen die je hebt. Elke zieke collega weegt zwaarder als je toch al dun bezet bent. Door slimmer te roosteren, medewerkers breder inzetbaar te maken en buddy’s te gebruiken, houd je de werkdruk beter in balans. Zo voorkom je dat personeelstekort leidt tot nog meer verzuim.